11 lipca 2022 r. przypada 80. rocznica urodzin Tomasza Stańki, pochodzącego z Rzeszowa wybitnego trębacza jazzowego.
Tata wielokrotnie powtarzał, że czuje się spełniony. Śmierć traktował jako naturalny element cyklu życia i taką też mądrość chciał podarować swoim fanom. Dlatego chcemy go wspominać w atmosferze radości, celebrując jego życie i sztukę, w otoczeniu artystów, na których wywarł wpływ i których przez lata inspirował. Dokładnie tak, jak on by sobie tego życzył” – mówi Anna Stańko, córka trębacza i założycielka Fundacji im. Tomasza Stańki, cytowana w informacji przesłanej przez Estradę Rzeszowską, jednego z organizatorów imprezy.
To właśnie z inspiracji córki i wieloletniej managerki artysty powstał muzyczny projekt realizowany w Rzeszowie i w Warszawie, upamiętniający artystę i jego muzykę „Toast urodzinowy dla Tomasza Stańki”.
Jak zapewniają organizatorzy, podczas wydarzenia sztuka Stańki celebrowana jest w wyjątkowym towarzystwie najlepszych artystów jazzowych, zarówno tych związanych z Tomaszem Stańką, jak również tych, których muzyka artysty inspirowała. Już po raz czwarty będziemy celebrować jego twórczość w wyjątkowych interpretacjach wykonawców młodszego pokolenia oraz artystów, którzy mieli zaszczyt grać z mistrzem na jednej scenie – zauważyła Sylwia Indycka-Rosół z Estrady Rzeszowskiej.
Zwróciła uwagę, że w związku z tym, że w tym roku przypada 80. rocznica urodzin jazzmana, to program wydarzenia będzie szczególnie bogaty. Toast rozpocznie w sobotni wieczór na dziedzińcu Zamku Lubomirskich w Rzeszowie bezpłatny muzyczny spektakl „Noc Lipcowa” – Stańko spotyka Schulza, w którym kompozycje Tomasza Stańki będą przeplatać się z prozą Brunona Schulza.
Indycka-Rosół zaznaczyła, że ostatnia płyta Tomasza Stańki „December Avenue” była dedykowana m.in. pamięci Bruna Schulza, polskiego pisarza i malarza żydowskiego pochodzenia, który żył i tworzył w leżącym obecnie na Ukrainie Drohobyczu.
W 2022 r. 11 lipca przypada 80. rocznica urodzin Tomasza Stańki, a dzień później - 130. rocznica urodzin Bruna Schulza. Natomiast 19 listopada tego roku przypadnie również 80. rocznica tragicznej śmierci pisarza z rąk hitlerowców.
Rok, w którym w Rzeszowie na świat przyszedł Tomasz Stańko, był także rokiem przedwczesnej, tragicznej śmierci wybitnego pisarza i malarza. Kilka dat splata się symbolicznie w 2022 roku i łączy ze sobą Tomasza Stańkę i Bruna Schulza, którego twórczością inspirował się muzyk – zawróciła uwagę Indycka-Rosół.
Z tej okazji w koncercie zostaną wykonane utwory właśnie z płyty „December Avenue” oraz z płyty „Polin” przeplatane czytanymi fragmentami „Sanatorium pod klepsydrą” Brunona Schulza. Koncert będzie również symbolicznie nawiązywał do kultury żydowskiej społeczności, tak licznie obecnej w Rzeszowie na przestrzeni wieków.
W autorskich aranżacjach i interpretacjach utworów Tomasza Stańki wystąpi krakowski pianista i kompozytor Kuba Płużek, który wykona je z towarzyszeniem własnego zespołu. W jego skład wchodzą grający z Tomaszem Stańką: perkusista Dawid Fortuna i kontrabasista Max Mucha oraz saksofonista Marek Pospieszalski oraz gościnnie słowacki trębacz Oskar Török. Skład uzupełni Bartłomiej Skubisz odpowiedzialny za sample i instrumenty perkusyjne oraz słowo wstępne, zaś wybrane fragmenty prozy Brunona Schulza przedstawi rzeszowski aktor teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie Michał Chołka.
Drugiego dnia Toastu, także na dziedzińcu Zamku Lubomirskich odbędą się dwa projekty specjalne. Pierwszy będzie nawiązywać do lat 70. XX wieku i kultowego dziś albumu „Purple Sun”, którego reinterpretacji podjęli się muzycy jazzowego zespołu młodego pokolenia EABS. Z drugiej strony wystąpi znane, grające od ponad dwóch dekad Marcin Wasilewski Trio. Jak zdradzają organizatorzy Toastu Marcin Wasilewski na serię koncertów „Toastu urodzinowego dla Tomasza Stańki” zaprosił do współpracy gwiazdę europejskiego jazzu, wybitnego norweskiego trębacza, kompozytora i producenta Nilsa Pettera Molværa.
„Na tę wyjątkową okazję Marcin Wasilewski przygotowuje specjalny program, a niespodzianką będzie rozszerzenie brzmienia o elektryczne oraz elektroniczne instrumentarium, dzięki któremu usłyszymy muzykę Tomasza Stańki w odsłonie innej niż ta, z którą wspólnie +podróżowali+ przez ponad 20 lat” – zachęcają organizatorzy.
Po kilku dniach przerwy, w czwartek 14 lipca, odbędą się, znowu w Rzeszowie, jazzowe warsztaty wokalne dla dzieci i dorosłych pod okiem Malwiny Masternak - wokalistki, kompozytorki i pedagog specjalizującej się w jazzie i muzyce współczesnej, absolwentki prestiżowej uczelni Berklee Global Jazz Institute w Bostonie (USA).
Zaś w następną sobotę zaplanowano koncert uczestników tych warsztatów wokalnych, w którym zaprezentują efekty swojej pracy w czasie zajęć. W niedzielne popołudnie na scenie przy Fontannie Multimedialnej w stolicy Podkarpacia wystąpi Malwina Masternak z zespołem:Iñigo Ruiz de Gordejuela (piano), Jort Terwijn (kontrabas) Daniel Lizarrag (perkusja), a towarzyszyć im będzie pięcioro wybranych przez Malwinę uczestników warsztatów wokalnych. W niedzielę 24 lipca odbędzie się koncert „Dla Tomasza”, w którym hołd mistrzowi oddadzą wybitni muzycy: Józef Skrzek i Erik Truffaz. W tym dniu w Rzeszowie zostanie też odsłonięty mural poświęcony pamięci artysty.
Po urodzinowych toastach rozpocznie się międzynarodowy cykl wydarzeń pod hasłem „Remembering Tomasz Stańko”. Jego muzyka rozbrzmiewać będzie m.in. w Krakowie, gdzie odebrał swoją muzyczną edukację, zakładał pierwsze zespoły i nawiązywał przyjaźnie, które odcisnęły piętno na jego artystycznej karierze; na koreańskiej wyspie Jara; w Nowym Jorku i Londynie.
Ukaże się także anglojęzyczne wydanie biografii Tomasza Stańki „Desperado”, wywiadu-rzeki, przeprowadzonego przez Rafała Księżyka. Premiery niepublikowanych dotąd nagrań trębacza szykują ECM Records i wydawnictwo Astigmatic. Finałem cyklu będzie jubileuszowa, 20. edycja Jazzowej Jesieni im. Tomasza Stańki w Bielsku-Białej.
autorka: Agnieszka Pipała